O kawie i liczydłach w mieście pełnym absurdów oraz o tym, jak szukając jeziora Issyk-Kul zostałam buszującą w kirgiskim zbożu

Karakoł [Przewalsk] to największe miasto nad jeziorem Issyl-kul, choć wygląda właściwie jak taka trochę większa wieś. Doskonale się jednak sprawdza jako baza wypadowa w okoliczne góry - czego dowodzą zastępy przyjeżdżających tam turystów. Samo miasteczko, zlokalizowane wokół bazaru, od którego odchodzi kilka krzyżujących się uliczek z budynkami o niskiej, barakopodobnej zabudowie, nie prezentuje się jakoś szczególnie okazale. Ale jest tam rzecz w całym kraju niespotykana, wyjątkowa do tego stopnia, że piszą o niej nawet w przewodnikach. To  Karakol Coffee – wydawałoby się, normalna kawiarnia, serwują tam jednak … kawę z ekspresu! I ten drobny z pozoru detal czyni to miejsce niezwykłym, przynajmniej na skalę kraju. Zupełnie ponad tutejszą skalę jest też cena tej kawy – całe 100 som, czyli mniej więcej tyle, co w Polsce. Czy jest to rozpusta grzechu warta, niestety nie wiem. Legendarną kawiarnię co prawda znajduję, a nawet tam wchodzę, śliniąc się na samą myśl o małej filiżance boskiego, esencjonalnego napoju bogów (miast serwowanej tu na ogół, barwionej na czarno wody). Niestety akurat tego dnia nie ma prądu, muszę więc obejść się smakiem. Licząc na cud, czekam jeszcze cierpliwie pół godziny, a potem drugie tyle już z niemałą irytacją i coraz mniejszą wiarą w boską opatrzność. Pani za barem, w odpowiedzi na moje rozpaczliwe spojrzenia tylko bezradnie rozkłada ręce. Ostatecznie, nie widząc szans na rychłą poprawę sytuacji, rozczarowana i niepocieszona idę dalej.

Zwiedzam jeszcze całkiem ładną ruską cerkiew, gdzie zresztą spotykam Rosjan - tych samych, którzy wieźli mnie dwa dni wcześniej w bagażniku. 

Do ponoć też niebrzydkiego meczetu iść mi się już nie chce, szwendam się tylko chwilę po bazarze, kupując m.in. antybiotyk (tak, tak, tu można kupić co się tylko chce bez recepty – Kirgizi wychodzą ze słusznego skądinąd założenia, że skoro wiesz, co może Ci pomóc, to po co tracić czas na wizytę u lekarza) i udaję się na dworzec. Bo w Karakole jest nie tylko kawiarnia, ale też dworzec z prawdziwego zdarzenia, a w nim okienka biletowe, a przy okienkach dumne matrony o pulchnych palcach, które nad wyraz sprawnie przewracają …koraliki liczydła. No tak. Może i znają tu espresso, może i mają dworzec, ale najwyraźniej wieści o elektronicznych kasach, czy choćby kalkulatorach, jeszcze do nich nie dotarły. Odbieram kartonowy bilecik i czekam na marszrutkę, z którą planuję zrobić rundkę po północnej części słynnego jeziora. A właściwie marszrutka już stoi, ale kiedy ruszy nikt nie wie, z kierowcą włącznie. Bo dworzec jest, ale nie tylko kas brakuje, rozkładu także nie ma. A w każdym razie nikt go nie przestrzega. „Jak będzie pełno, to pojedziemy” – burczy zapytany przeze mnie kierowca. Nic nowego, słyszałam to już wiele razy, nie tylko w Kirgistanie. Więc czekam cierpliwie, bo niecierpliwość, o czym też doskonale wiem, nic tu nie pomoże.  Przy okazji tłumaczę kierowcy, gdzie ma mnie wysadzić. Jest naprawdę zdziwiony.

- "Po co tam jechać ? – pyta -  Przecież tam nic nie ma. Zostawiłaś tam coś?"

- "Nie, dlaczego? Ale jezioro jest?"

- "No jest".

Skoro jezioro jest, to więcej mi nie trzeba. Tłumy wczasowiczów, fotki z orłami i inne pseudoatrakcje tych resortów mnie nie kręcą – wystarczy mi ogląd z okna busika. Planuję spędzić ostatnią noc nad Issyk-kulem, jak najbliżej Bałykczy, w której już byłam, a jutro udać się dalej, w kierunku całkiem innego górskiego jeziora Songkul.

Droga trwa ponad 3 godziny i prowadzi wzdłuż domów o dość jednolicie białych elewacjach z niebieskimi okiennicami. Ale za to z jednej strony rozpościera się morze, z drugiej zaś majaczą góry, więc i tak jest na co patrzeć. Znać, że to już inne klimaty niż na południu, choć tej bijącej w oczy komercji, o której tak wiele czytałam, z okien marszrutki akurat nie widzę. Nawet w Czołponacie jest spokojnie – pewnie wszystkie „atrakcje” kumulują się w okolicy jeziora.

Wysiadam stację przed Bałykczy, w jakiejś wyjątkowo sennej wiosce. Wokół ani żywego ducha, ani obiecanego jeziora. W końcu widzę na ganku jakiejś chatki opatuloną skrzętnie babuleńkę (a z nieba, dodam, leje się nieziemski skwar), więc pytam ją, czy aby na pewno jest tu jezioro. "Da, da, jezioro jest – odpowiada kobiecina, wskazując ręką drogę za płotem - Ja tam nigdy nie byłam, ale młodzi chodzą, znaczy jest". "A daleko to jezioro? - dopytuję, zupełnie bez sensu - Nie, niedaleko" - odpowiada jednak z przekonaniem babina, a ja, jak ta głupia, ruszam we wskazanym kierunku. No i droga faktycznie jest, ale po ok. 15 minutach marszu się urywa, zamieniając się w jakąś gliniastą ścieżkę. Jezioro też widać, tylko w cholerę daleko. Grzęznę jednak dalej w tym błotnistym czymś, przedzierając się przez łany coraz gęstszego i sięgającego mi wyżej pasa zboża. Nie wiem, jak ci młodzi chodzą, ale raczej nie tędy, a w każdym razie nie ostatniego lata.

Po godzinie mój cel kompletnie znika z oczu, w przeciwieństwie do chaszczy, które wydają się ciągnąć w nieskończoność. Perspektywa buszującej w zbożu, już sama w sobie mało atrakcyjna, podoba mi się jeszcze mniej, gdy słyszę coraz bliższe odgłosy nadchodzącej burzy. Znajduję jakąś ścieżkę prowadzącą w bok i ruszam w kierunku majaczącego w oddali domu. Zaczyna padać, ale po kwadransie jestem na miejscu. 

Na ganku siedzą 2 kobiety, na oko matka z córką. Pytam o jezioro, choć serdecznie mam już dość tej włóczęgi z plecakiem. Okazuje się, że dopiero stamtąd prowadzi właściwa ścieżka, nie trzeba się nawet specjalnie przez nic przedzierać. Idę więc, w towarzystwie młodszej z kobiet, dla której moja obecność jest wyraźnie atrakcją dnia. Gotgul ma 20 lat i mieszka na tym odludziu z matką, swoim rocznym synkiem, bratem, jego żoną i dwójką ich dzieci. Do jeziora dochodzimy po niespełna półgodzinie.  "Uważaj na wilki - rzuca mi na odchodnym - Ja tu z naszą krową przychodzę, to je czasem widuję. Ale jak się zamkniesz w namiocie, to powinno być bezpiecznie”. No tak, dzięki za pocieszenie. Co prawda podobne ostrzeżenia słyszałam już wielokrotnie, nigdy jednak nie brałam ich na poważnie. Teraz jednak serio zaczynam się bać. „W razie czego przychodź do nas w gości” – dodaje ze śmiechem dziewczyna, widząc moją z całą pewnością nietęgą minę.

Wokół żywej duszy, nie licząc chmary komarów i lisa, który pojawia się nagle bóg wie skąd, omal nie przyprawiając mnie o palpitację serca. Nie pada już, ale nad jeziorem wiszą groźne chmury, wieje też jakoś nieprzyjemnie. Ze strachu, wiem to na pewno, i tak nie zasnę. Woda na kąpiel za zimna, co więc tu robić? Samo miejsce też nie jest szczególnie urokliwe. A niech tam! Jem w pośpiechu lepioszkę z serem i …wracam do chatki. Kobiety nadal siedzą na ganku, witając mnie z rozumiejącym uśmiechem. "Zachadzijcie" - woła życzliwie starsza z nich. No więc zachodzę. Jednak to co zobaczę, przejdzie moje najśmielsze oczekiwania. Szybko zacznę żałować, że jednak nie zostałam nad tym mrocznym jeziorem.